Konstantin Buteyko werd in 1923 in een klein dorpje bij Kiev (
Oekraïne) geboren. Na de tweede wereldoorlog ging hij medicijnen studeren in
Moskou.
Medische studie
Als medisch student raakte hij geïnteresseerd in het verband tussen
ademhaling en gezondheid. Hij bestudeerde de ademhaling van gezonde en zieke mensen. Daarbij viel hem op dat
veel zieke mensen zwaar ademen.

In 1952 studeerde Buteyko
cum laude af. Hij begon in een ziekenhuis in Moskou te werken. En daar deed hij op een dag een
verbazingwekkende ontdekking.
De ontdekking
Hij noemt
7 oktober 1952 als de dag waarop hij zijn belangrijkste ontdekking deed. Hij was aan het werk en stelde een diagnose bij een man die met de
ambulance naar het ziekenhuis was gebracht.

Deze man ademde zwaar en hapte soms met open mond naar lucht. Buteyko's eerste indruk was dat hij met een
benauwde astmapatiënt te maken had. Maar tot zijn verrassing had de patiënt geen
astma, maar een zeer
hoge bloeddruk.
Het jaar ervoor had Buteyko ontdekt dat
hijzelf een extreem hoge bloeddruk had. Dus dit zette hem aan het denken: Kon er een verband zijn tussen een hoge bloeddruk en een zware, diepe ademhaling? Hij ging naar zijn kantoor, en probeerde zijn ademhaling
rustig en klein te maken. Tot zijn verrassing merkte hij dat zijn bloeddruk wat
omlaag ging en zijn hoofdpijn wegtrok.
Het
geniale van Buteyko is dat hij zich afvroeg of het mogelijk zou zijn
ziektes te genezen door de ademhaling te verminderen. Door te blijven experimenteren lukte het hem uiteindelijk zijn eigen bloeddruk te normaliseren.
Gesterkt door deze ervaringen begon hij stap voor stap met
patiënten te werken. Hij hielp hen rustiger te ademen en keek
welk effect dit had op hun ziekte. Hij merkte dat veel van zijn patiënten zich
beter gingen voelen.
Eigen laboratorium (1958 - 1968)
Tegen het eind van de 50-er jaren kreeg Buteyko een eigen laboratorium, en gaf leiding over een team
medische specialisten. Het laboratorium was uitgerust met de modernste apparatuur. Hiermee kon hij op een wetenschappelijke manier het verband bestuderen tussen de
ademhaling, allerlei
chemische processen in het lichaam en een aantal
ziektes.
Op de foto zie je Buteyko
(oranje cirkel) aan het werk. In de
groene cirkel zie je één van de eerste Russische computers.

Dankzij Buteyko's onderzoek begrijpen we nu hoe een
diepe ademhaling kan leiden tot een breed scala van ziektes en symptomen, zoals hoge bloeddruk, astma, allergie, angst, paniekaanvallen, longemfyseem, hooikoorts, slaap-problemen en hoofdpijn.
Een zware, diepe ademhaling noemen we
chronische hyperventilatie.
Het vervelende van chronische hyperventilatie is dat de
diagnose vaak óf helemaal niet, óf pas heel laat, gesteld wordt. Veel artsen (zelfs longartsen) hebben
weinig aandacht voor
hoeveel iemand ademt. Bij een
longfunctietest meten ze bijvoorbeeld wel hoeveel lucht iemand in één uit seconde kan blazen, maar niet het
MinuutVolume (de totale hoeveelheid lucht die in rust per minuut de longen in- en uitgeademd wordt). Niet kijken naar
hoeveel iemand ademt is tamelijk bizar omdat ademen de
belangrijkste functie van het lichaam is.
Buteyko gaf vele jaren leiding aan dit laboratorium. Ondertussen ontwikkelde hij zijn
methode om chronische hyperventilatie te verminderen. Met
veel succes.
Er bestaat ook een aardig
Stripverhaal van Buteyko's ontdekking. Leuk om te lezen.
Erkenning voor de Buteyko Methode
Op een gegeven moment ontstond er stevige
tegenwerking van het medische establishment dat zich bedreigd voelde door de successen van Buteyko. Het gevolg was dat in 1968 Buteyko's laboratorium gesloten werd. Maar gelukkig had hij ongeveer
200 medische specialisten opgeleid om zijn behandelingsmethode toe te passen. Deze werkten in heel Rusland met zijn methode. En zo kreeg zijn methode, ondanks dat Buteyko's laboratorium gesloten was en hij zelfs werkloos thuis zat, steeds meer erkenning.
Uiteindelijk kreeg de
Buteyko Methode in
1985 de erkenning die het verdiende, en werd het
officieel erkend door het Russische
Ministerie van Volksgezondheid.
Buteyko in het westen
De laatste jaren wordt de Buteyko Methode ook in de
rest van de wereld steeds bekender.
Het begon allemaal in
1990, na de val van het ijzeren gordijn, toen een Australische zakenman op reis ging naar Moskou. Hij kreeg er een zware
angina pectoris aanval (wat betekent dat de grote hartspier te weinig zuurstof krijgt) en werd in een ziekenhuis opgenomen. Er kwam een Buteyko Therapeut naast zijn bed zitten die
ademhalingsoefeningen met hem deed. Hij genas, en terug in Sidney vroeg hij Konstantin Buteyko een therapeut naar Australië te sturen.

Deze therapeut,
Alexander Stalmatski (foto), kwam in oktober 1990 naar Australië. Hij concentreerde zich in het begin vooral op de behandeling van
astma. Astma is een wijdverspreide ziekte in Australië. Er wordt geschat dat één op de 10 volwassenen en één op de vier kinderen astma heeft. Dankzij de goede resultaten werd de Buteyko Methode steeds bekender. Wil je Stalmatksi
"in actie" zien, bekijk dan de
TV Documentaires.
Helaas heeft deze focus er wel toe geleid dat veel mensen denken dat de Buteyko Methode een
"astma cure" is, wat ver bezijden de waarheid is. Te veel ademen is de oorzaak achter een
groot aantal chronische ziektes. Buteyko heeft zelfs een
lijst van 150 ziektes opgesteld.
Australisch onderzoek
Het
Australische Astmafonds werd overstelpt met vragen en besloot in 1995 de Buteyko Methode te
onderzoeken. Twee longartsen van het Mater Hospital in Brisbane hebben het onderzoek uitgevoerd.
Het onderzoek toont aan dat astmapatiënten die de Buteyko Methode leren toepassen, steeds
minder last hebben van astma, en hun
medicijngebruik drastisch verminderen. Kijk bij
Medisch onderzoek voor de verbazingwekkende resultaten van dit onderzoek.
Na Australië, de rest van de wereld
De laatste jaren breidt de Buteyko Methode zich over
de gehele wereld uit. Eerst naar Nieuw Zeeland (waar ik zelf de methode in 1999 leerde), en nu ook naar landen zoals Engeland, Hong Kong, Canada, de USA, Frankrijk, Ierland, Duitsland en Nederland.
Het
patroon is steeds hetzelfde: De
cursisten zijn enthousiast maar de
medische wereld toont weinig interesse. Sommigen cursisten raken zo enthousiast dat ze de
Opleiding tot Buteyko Therapeut volgen omdat ze hun enthousiasme met anderen willen delen.
Het Buteyko Instituut Nederland verzorgt
sinds 2000 Buteyko cursussen.
En er wordt in
kranten en tijdschriften regelmatig geschreven over de Buteyko Methode. Ook wordt er soms op de
TV aandacht aan de methode gegeven.
Kijk bij
Buteyko in de Media voor voorbeelden hiervan.
Overlijden
Helaas is Konstantin Buteyko op
2 mei 2003 overleden. Hij heeft gelukkig nog meegemaakt dat zijn methode in het westen
steeds meer erkenning krijgt, en heeft hieraan zelf ook een actieve bijdrage kunnen leveren.