De 2 functies van ademen
Ademen is in wezen vrij simpel. Om het goed uit te leggen kunnen we het beste beginnen door te kijken naar het orgaan waarmee we ademen: de longen.
De longen
Ademen doe je met je longen. Laten we daarom eens kijken hoe je longen opgebouwd zijn.
De lucht die je inademt komt (1) door je neus naar binnen. Je kan natuurlijk ook door je mond inademen, maar dat is een slecht idee. De ingeademde lucht gaat via (2) de luchtpijp naar je longen.
De luchtpijp splitst zich net boven de longen in twee bronchiën, en die splitsen zich steeds verder. De grotere luchtwegen worden (2) bronchi genoemd, en de kleinere luchtwegen noemt men (3) bronchiolen.
Na ongeveer 23 keer vertakt te zijn bereikt een luchtweg (4) de longblaasjes. Er wordt geschat dat we 300-800 miljoen longblaasjes hebben, met een gezamenlijke oppervlakte van ongeveer 80-90 vierkante meter.
De (4) longblaasjes lijken op druiventrosjes en zijn bijzonder klein (ongeveer 0,2 millimeter). Ze hebben een dunne, elastische wand en zijn omwikkeld door kleine bloedvaten.
(5) Zuurstofarm bloed (het wordt vaak blauw getekend) wordt aangevoerd langs die bloedvaten. Vanuit de longblaasjes dringt zuurstof (O2) het bloed binnen, waar het zich direct koppelt aan hemoglobine. Het (6) zuurstofrijke bloed (rood getekend) wordt naar de lichaamscellen vervoerd, waar het gebruikt wordt om energie op te wekken.
De functies van ademen
En daarmee komen we bij de twee belangrijkste functies van ademen:
(1) De lichaamscellen van zuurstof voorzien
Je lichaamscellen hebben zuurstof (O2) nodig. In de cellen vindt namelijk een celverbranding plaats, waarbij zuurstof (O2) en glucose (suiker) omgezet wordt in energie, water (H2O) en koolzuurgas (CO2).
En je cellen hebben een voortdurende toevoer van nieuwe zuurstof nodig. Zuurstof kan niet ergens opgeslagen worden (zoals dat wel met glucose kan dat in vetcellen opgeslagen wordt).
"We kunnen een paar weken zonder eten, een paar dagen zonder drinken, maar slechts een paar minuten zonder zuurstof".
Door te blijven ademen, krijgen je cellen zuurstof, en blijven ze energie (en koolzuurgas) maken.
(2) Koolzuurgas afvoeren
Je cellen produceren, wanneer ze zuurstof verbranden, energie, water (H2O) en koolzuurgas (CO2). Je cellen kunnen niet al dat koolzuurgas vasthouden want dan ontplof je. Dus een gedeelte van het geproduceerde CO2 wordt door de cellen aan het bloed afgegeven, dan naar de longen vervoerd, en daarna ademen we het uit.
Deze tekening zie je veel in medische tekstboeken wanneer de functies van ademen uitgelegd worden. Wanneer je naar de tekening kijkt is het heel verleidelijk te denken dat zuurstof (O2) een voedingsstof is en dat koolzuurgas (CO2) een afvalstof is.
Maar die gedachte is een misvatting.
Koolzuurgas is essentieel voor veel processen in ons lichaam. Adem je te veel dan raak je te veel koolzuurgas kwijt.
Je kan dan allerlei klachten krijgen.