"Ik heb gelezen dat er een Patent op de Buteyko Methode zou zijn. Klopt dat?"

Eigenlijk wil ik niet aan deze flauwekul meedoen. Maar ik krijg soms de vraag of de Buteyko Methode of “Buteyko” beschermd is door patent- of merkenrecht. Op sommige Buteyko websites wordt dit namelijk beweerd (waarmee ook geprobeerd wordt andere therapeuten in diskrediet te brengen).

Dus zal ik hier mijn visie op dit alles geven.

Allereerst, er is onenigheid in “Buteykoland”. In Nederland, maar ook wereldwijd. Ik schrijf dit met tegenzin want het zonde dat dit gebeurt, en het kan mensen alleen maar afschrikken van wat een geweldige methode is.  

Patent

Laten we met het “Patent” beginnen.

Er is geen westers patent op de Buteyko Methode. Niets. Nergens. Therapeuten die dat wel beweren of suggereren weten dat heel goed, maar nemen een loopje met de waarheid.

Volgens een aantal therapeuten die ik de gehele Buteyko geschiedenis heel goed kennen (zoals Vladimir Sukhonosov en Christopher Drake) heeft Buteyko in Rusland enkele patenten gehad. Op een aantal technische uitvindingen, en een patent op (wonderlijk genoeg) de Controle Pauze. Maar of die nog gelden weet ik niet. En als het zo is, dan gelden die zeker niet buiten Rusland.

Geldzucht

Maar er is meer aan de hand. Nadat Buteyko overleed heeft een Russische groep (onder leiding van de weduwe van Buteyko) geprobeerd in het Westen een patent op de Buteyko Methode te krijgen. Buteyko zelf was vooral blij dat zijn methode ook in het westen erkenning kreeg maar nadat hij overleden was, rook zijn weduwe geld.

De achterliggende gedacht bij het patent was dat deze groep daarna van elke westerse Buteyko Therapeut een stevig bedrag zouden kunnen eisen voor het gebruik van de Buteyko Methode (denk aan € 2000 per jaar). Men wou er een franchise van gaan maken.

Op de foto zie je in het midden de weduwe van Buteyko. Het echtpaar links (Thomas Fredricksen en Sasha Yakovleva) zou de Buteyko operatie in de USA leiden, en de Nederlandse/Russische mevrouw rechts (Masha Kotousova) zou de operatie in Europa leiden.

In 2009 heeft men in Europa en in de USA een patent aangevraagd, maar de aanvraag is gelukkig overal afgewezen (het is nu eenmaal onmogelijk patent te krijgen op een ademhalingsmethode). Bovendien was de methode al redelijk bekend, en heeft een aantal westerse therapeuten erg veel betekent voor de verdere ontwikkeling van de methode.

In Europa was de afwijzing gelukkig snel geregeld (10 van de bekendste Europese therapeuten – waaronder ik zelf – hebben bezwaar gemaakt, en toen was het snel gebeurd). In Amerika heeft het langer geduurd (en veel geld gekost), maar is het patent uiteindelijk ook afgewezen.

Toch zijn er nog steeds therapeuten die op hun website claimen dat er een westers patent op de methode bestaat. Zo stelt Masha Kotousova op haar website “De Buteyko-methode is beschermd door auteursrechten en octrooien”. Dat zou voor Rusland nog waar kunnen zijn (niemand die dat weet volgens mij), maar is voor het westen (zoals ze suggereert) is het pertinent een leugen.

Klik bijvoorbeeld hier voor de afwijzing die deze groep ontvangen heeft van het Europese OHIM (Office of Harmonization for the Internal Market), het bureau dat patentaanvragen binnen de EU regelt.

Merkenrecht

Dan het Merkenrecht.

Er bestaat een Benelux merkenrecht op de naam Buteyko uit de tijd dat je op van alles en nog wat een merkenrecht kon krijgen (van yoga tot espresso) als je maar de eerste was die met die naam aanklopte bij het Benelux Merkenbureau. De tweede Buteyko therapeut in Nederland (Henriette Karsten uit Soest) heeft in 1999 (ze zat volgens mij nog in haar opleiding tot Buteyko therapeut) de naam Buteyko bij het Benelux Merkenbureau vastgelegd.

Ik ben in in juli 2000 teruggekomen naar Nederland (daarvoor was ik Buteyko Therapeut in Nieuw Zeeland). Ik heb  hard meegeholpen  de naam Buteyko bekend te maken in Nederland. Niemand heeft mij de eerste 10 jaar vertelt van een eventueel merkenrecht. De naam Buteyko wordt nu door zeker 100 therapeuten gebruikt (meer dan 70 daarvan heb ik zelf via de Buteyko Academie opgeleid). 

Ik heb twee merkenrecht-specialisten er naar laten kijken en die concluderen beide dat dit merkenrecht geen waarde meer heeft want we zijn meer dan 20 jaar verder en de naam Buteyko is ondertussen geheel ingeburgerd. Maar het merkenrecht van tafel krijgen bij het Benelux Merkenrecht kost erg veel geld (advocaten vragen iets van € 200/uur en voor je het weet ben je € 20.000 verder), dus laat ik het maar zo.

De VBT

De Vereniging van Buteyko Therapeuten (VBT) is in 2003 opgericht door de vier Buteyko Therapeuten die Nederland toen rijk was: Masha Kotousova, Henriette Karsten, Dirk van Ginneken en mij). Dirk van Ginneken is ondertussen gestopt als therapeut.

Ieder had zijn eigen Buteyko praktijk en was daar druk mee. We kwamen om de paar maanden bij elkaar voor een VBT vergadering. Gezellig en interessant.

Maar ik vond dat de bekendheid van de Buteyko Methode wel erg langzaam groeide. Ik had het druk, en ik vond dat er ruimte was voor meer Nederlandse Therapeuten  zodat de vereniging meer body kreeg en we meer voor elkaar konden krijgen. Ik kreeg ook steeds meer aanvragen van cursisten die ik geholpen had, die enthousiast waren, en die nu zelf Buteyko Therapeut wilden worden. Ik vond dat we daar niet aan voorbij konden gaan.

Voor een opleiding tot Buteyko Therapeut moest je toen naar Rusland, Nieuw Zeeland of Schotland. Wat een grote belemmering voor iedereen was. Dus heb ik Jennifer Stark gevraagd naar Nederland te komen en hier een groep op te leiden tot Buteyko Therapeut. Dirk van Ginneken vond dat prima, maar Masha Kotousova en Henriette Kasten waren het daar niet mee eens en wilden geen uitbreiding (zij zagen hen als concurrenten, terwijl ik hen zag als collega’s die meehelpen de naam Buteyko groot te maken in Nederland).

BTN

Het gevolg was dat de VBT uit elkaar viel (klinkt dramatisch; het betekende slechts dat ik eruit stapte).

Er zijn nu dus twee Buteyko verenigingen in Nederland: De VBT (van Masha Koutosova en Henriette Karsten) en Buteyko Therapeuten Nederland (BTN) die is opgericht door mijzelf.

De therapeuten van de BTN worden door Patrick McKeown en mijzelf bij de Buteyko Academie opgeleid en kunnen daarna lid worden van de BTN. Je vind hen op de website van de BTN.

Tenslotte

 Soms krijg ik een email van iemand met de vraag/opmerking  “Jij bent toch geen echte Buteyko Therapeut want je bent niet aangesloten bij de VBT”  (er staat nog steeds op de VBT site dat alleen hun therapeuten echte Buteyko therapeuten zijn). 

Dan stuur ik zo iemand maar naar deze pagina op de website toe. Eerlijk gezegd hoop ik dat verder nooit iemand hier beland, want het is al met al erg jammer dat het zo moest lopen.