Verkeerd ademen: de kanarie in de kolenmijn

Wie is de kanarie in de kolenmijn?

Dat zijn astmapatiënten. Ik zal dat uitleggen.

De kanarie in de kolenmijn

Werken in een mijn is gevaarlijk omdat er koolmonoxide vanuit het gesteente de mijn in kan stromen. Koolmonoxide hecht zich aan het hemoglobine van je bloed zodat het hemoglobine geen zuurstof meer op kan nemen. Dan wordt je eerst duizelig en duf, en op een gegeven moment val je flauw (en kan je zelfs doodgaan).

Mijnwerkers namen daarom vroeger een kanarie in een kooitje mee de mijn in. Een kanarie is klein en heeft een snelle stofwisseling. Wanneer er koolmonoxide in de mijn aanwezig was, viel die kanarie flauw (daar komt waarschijnlijk de uitdrukking “van je stokje gaan” vandaan).

De mijnwerkers hadden dan nog de tijd om zo snel mogelijk de mijn te verlaten.

Astma en hyperventilatie

Ik zie astmapatiënten als een soort kanaries in de kolenmijn wat ademen betreft.

Wanneer je te veel ademt, verlies je te veel koolzuurgas(CO₂). Dat is beroerd, en op deze website kan je lezen waar dat allemaal toe kan leiden.

Wanneer een astmapatiënt zwaarder ademt, daardoor extra veel koolzuurgas (CO₂) verliest, kan hij of zij benauwd worden.

En daar kan iedereen van leren. Want wat een astmapatiënt benauwd maakt, kan ook bij anderen de ademhaling zwaar maken.

Dus astmapatiënten zijn de kanaries in onze kolenmijn.

Wat veroorzaakt een astma-aanval?

En wanneer worden astmapatiënten benauwd?

1. Midden in de nacht

Sommige astmapatiënten hebben nachtelijke astma. Ze worden zo rond een uur of 5 benauwd wakker. Het is bekend dat de ademhaling van bijna iedereen tegen die tijd diep en zwaar is. In de oosterse medische wetenschap noemen ze de tijd tussen 3 en 5 uur ’s morgens het “uur van de longen”: de longen zijn dan erg actief.

Je ligt in bed te slapen, je lichaam maakt weinig koolzuurgas (CO₂), maar je bent aan het ademen alsof je een wandeling maakt. Zo verlies je erg veel koolzuurgas, en dat is jammer.

2. Tijdens of na sport

Sporten betekent dat je spieren veel zuurstof verbruiken. Je maakt dan ook veel koolzuurgas, wat op het eerste gezicht erg gunstig is.

Maar sommige astmapatiënten worden benauwd bij sport: ze hebben inspanningsastma. Dat komt omdat ze zo zwaar ademen dat ze uiteindelijk meer koolzuurgas verliezen dan ze extra maken. De twee gevaarlijkste momenten daarbij zijn de eerste 10 minuten van sport (altijd rustig beginnen en je ademhaling onder controle houden) en na afloop van het sporten (wanneer je klaar bent, direct je ademhaling rustig maken en nooit op een bankje gaan zitten uit hijgen).

3. Tijdens het lachen

Medisch onderzoek laat zien dat 50% van de kinderen die met een zware astma-aanval het ziekenhuis binnenkomen, eerst de slappe lach gehad hebben. Daarna werden ze benauwd. Treurig eigenlijk.

4. Tijdens het praten

Er zijn veel astmapatiënten die van druk praten benauwd worden. Praten betekent helaas altijd dat je koolzuurgas verliest. Mensen die geen astma hebben merken dit soms ook omdat ze na afloop van een lang gesprek opeens erg moe zijn.

Tijdens een Buteyko cursus leer je correct praten, zodat je zo min mogelijk koolzuurgas verliest.

5. Bij een longfunctietest

Een longfunctietest betekent vaak dat je diep moet in – en uitademen. Daarbij verlies je erg veel koolzuurgas. Vaak moet je zo’n test drie keer doen, en bij de derde keer zijn veel astmapatiënten benauwd.

6. Na een maaltijd

Sommige voeding kan de ademhaling behoorlijk in de war gooien. Welke voeding dat is kan per persoon verschillen (ook al heeft Buteyko een algemene lijst gemaakt van voeding die bij veel mensen de ademhaling echt opjaagt – tijdens de cursus kijken we daar goed naar). Astmapatiënten weten vaak vrij goed waar ze af moeten blijven (zeker wanneer ze zich toch al niet zo goed voelen).

Moraal van het verhaal

Let heel goed op je ademhaling tijdens (en na) deze activiteiten. Tijdens een Buteyko cursus krijg je allerlei tips die je daarbij helpen. Eén van de belangrijkste is: adem altijd door de neus (ook bij sport).