Wat is de Buteyko Methode?

De Buteyko Methode is ontwikkeld door de arts Konstantin Buteyko. Het doel van de Buteyko Methode is een natuurlijke, rustige ademhaling te ontwikkelen.

Buteyko heeft ontdekt dat veel mensen verkeerd ademen (wat we chronische hyperventilatie noemen) en hij heeft vele jaren gezocht naar de beste manieren om dit te genezen. Hij heeft met allerlei apparaten geëxperimenteerd, maar hij heeft die steeds weer losgelaten en kwam steeds weer terug naar een aantal ademhalingsoefeningen.

Ademhalingsoefeningen

De kern van de Buteyko Methode bestaat dus uit ademhalingsoefeningen. Je kan ze onderverdelen in:

(1) “Zachte” oefeningen (ik gebruik niet het woord “gemakkelijk”, want het kan nog een hele kunst zijn ze goed onder de knie te krijgen) waarbij je op een ontspannen manier je ademhaling kleiner maakt en zo voorzichtig wat koolzuurgas probeert op te bouwen, en

(2) “Pittige” oefeningen waarmee je (door een tijdje niet te ademen) het lichaam onder druk zet door snel een flinke stoot koolzuurgas op te bouwen in de longen en het bloed.

Wanneer je bij mij de Buteyko cursus doet kijken we samen welke oefeningen het beste bij je passen.

Je ziektebeeld, medicijngebruik, leeftijd en persoonlijkheid spelen daarbij een rol. In de loop van de weken (en soms maanden) dat we samen werken is het heel waarschijnlijk dat we de oefeningen aanpassen en veranderen. Zo kan het zijn dat je begint met de zachte oefeningen, maar op een gegeven moment beter kan overstappen op de pittige oefeningen.

Voor kinderen zijn er speciale oefeningen.

De oefeningen zijn niet moeilijk, maar vragen discipline en doorzettingsvermogen. De praktijk leert dat begeleiding door een ervaren Buteyko therapeut belangrijk is. Zonder goede begeleiding loop je vaak vast, word je onzeker, raak je gefrustreerd, en stop je met de oefeningen. Wat erg spijtig is omdat de Buteyko Methode de beste manier is om de ademhaling rustig te maken, en echt gezond te worden.

Kinderen oefenen ongeveer 45 minuten per dag, terwijl volwassen tenminste 1 uur per dag oefenen (verdeeld over 4 blokken van 15 minuten). Dat doe je totdat de ademhaling hersteld is, en je met de oefeningen kan stoppen.

Aanvulling

Naast de Buteyko ademhalingsoefeningen is er tijdens een Buteyko cursus aandacht voor allerlei aanvullende aspecten die de ademhaling beïnvloeden, zoals:

• Praten (veel mensen praten helemaal verkeerd en verliezen zo veel koolzuurgas),
• Voeding (wat je eet kan de ademhaling behoorlijk in de war gooien. Buteyko heeft een lijst gemaakt van voedingsmiddelen die de ademhaling vaak versterken),
• Slapen (mensen ademen relatief zwaar tegen de ochtend. We kijken naar hoe je er voor kan zorgen dat je ademhaling ook dan zo rustig mogelijk blijft),
• Sport (sport kan je ademhaling verbeteren, maar ook helemaal de soep indraaien),
• Stress (stress is 1 van de belangrijkste aanjagers van de ademhaling)
• Medicijngebruik (je medicijnen verminderen, wanneer je ademhaling verbetert, doe je in overleg met je behandelende arts. Maar we kijken naar welke invloed bepaalde medicijnen op je ademhaling hebben).

Wanneer progressie onvoldoende is, dan kijken we samen naar welke aspecten meer aandacht nodig hebben. Het is mijn taak je daarin te gidsen.

Progressie maken met de Buteyko Methode

Sommige cursisten zien snel vooruitgang. Ze slapen beter, hoesten minder, voelen zich rustiger, worden niet meer benauwd. Anderen moeten wat langer wachten voordat hun lichaam reageert en ze zich beter gaan voelen.

Of de ademhaling verbetert kunnen we aflezen in de Controle Pauze, dat is de tijd dat je comfortabel je ademhaling kunt stoppen. In de afbeelding zie je een aantal scenario’s die ik veel in mijn praktijk tegenkom.

Veel cursisten beginnen met een Controle Pauze van tussen de acht en 15 seconden. Ik schat dat de Controle Pauze gemiddeld 1 tot 2 seconden per week vooruitgaat. Daarbij wil iedereen natuurlijk graag die blauwe lijn zien: stap voor stap, en van week tot week bijna voorspelbaar.

Maar voor veel cursisten verloopt het anders. Een paar gaan in het begin erg snel (zoals die gouden lijn). Anderen maken de eerste twee weken snel progressie, maar zijn daar na wat aan worstelen (de oranje lijn). En sommigen zien de eerste weken hun CP weinig stijgen, maar maken daarna goed progressie (de grijze lijn).

Mijn ervaring is dat, zelfs als de CP niet snel stijgt, veel cursisten zich al snel duidelijk beter voelen.

Verder is dit belangrijke informatie:

     Wanneer je CP verdubbeld is, is je ademhaling gehalveerd.

De progressie die iemand ervaart hangt o.a. af van het ziektebeeld, leeftijd (bij jonge mensen gaat het vaak sneller), medicijngebruik, de ernst van de chronische hyperventilatie, bijkomende klachten, en hoe trouw en goed men de oefeningen doet, en hoe goed men zich houdt aan het advies over zaken zoals voeding, sport, etc.

Met de Buteyko Methode kies je voor een methode die de ademhaling stap voor stap rustiger maakt. Wanneer de ademhaling voldoende rustig is, kan je met de oefeningen stoppen. De natuurlijke ademhaling is dan voldoende hersteld. De meeste cursisten stoppen binnen drie maanden met de oefeningen, maar sommigen moeten nog wat langer doorgaan.

Het kaf en het koren

De Buteyko Methode is rond 1990 geïntroduceerd in het westen. Er zijn nu honderden westerse Buteyko therapeuten. Sommige van hen zijn prima opgeleid, anderen niet (ik ken een Nederlandse Buteyko therapeut die alleen zelf een cursus gevolgd heeft en denkt dat ze “dat trucje” ook anderen wel kan leren, wat tot grote teleurstellingen leidt).

Verder hebben sommige therapeuten veel ervaring, terwijl anderen een paar cursisten per jaar zien (en een therapeut leert de fijne kneepjes in de praktijk). En sommigen hebben een uitstekende kennis van de methode en houden het daarbij, terwijl anderen er van alles bij verzinnen dat weinig met de echte Buteyko Methode te maken heeft. Er is, met andere woorden, kaf onder het koren.

Er zit kaf onder de Buteyko Therapeuten. Ga daarom in zee met een goede Buteyko Therapeut.

Vraag bijvoorbeeld hoe hij of zij is opgeleid (de Buteyko Academie verzorgt een prima opleiding in Nederland) en hoeveel ervaring hij of zij heeft met jouw ziekte. En twijfel je, neem dan contact met mij op voor verder advies. Ik heb 70 % van de Buteyko Therapeuten in Nederland opgeleid, en stuur met plezier mensen door degene waarvan ik weet dat ze serieus met hun beroep bezig zijn.

Tenslotte

Voor wie al eens eerder andere ademhalingsoefeningen (Yoga, Cesar, Mensendieck, etc) gedaan heeft, en denkt “ademhalingsoefeningen werken niet”:

De Buteyko oefeningen verschillen wezenlijk van deze oefeningen.