Wat zijn hyperventilatie-aanvallen?

Er zijn twee vormen van hyperventilatie:

(1) Chronische hyperventilatie,

(2) Acute hyperventilatie.

Bij chronische hyperventilatie adem je voortdurend te veel. Het kan zijn dat je dit zelf helemaal niet door hebt (Buteyko sprak vaak over verborgen chronische hyperventilatie).

Met acute hyperventilatie bedoelen we hyperventilatie-aanvallen. Dan heb je zelf ook wel door dat er duidelijk iets mis is met je ademhaling.

Wat gebeurt er tijdens een hyperventilatie-aanval?

Hoeveel je ademt kan gemeten worden met het MinuutVolume (de totale hoeveelheid lucht die per minuut je longen en en uit geademd wordt).

r zijn normen voor wat een rustige, normale ademhaling is. Bij een normale ademhaling stroomt er per minuut ongeveer 6 liter lucht in en uit de longen. Maar tijdens een hyperventilatie-aanval kan dat oplopen tot ver boven de 40 liter per minuut. Zo zwaar adem je normaal gesproken alleen tijdens fanatiek sporten.

Het grote probleem is dat daardoor de hoeveelheid koolzuurgas in het bloed drastisch daalt.

Plotseling veel koolzuurgas verliezen heeft een aantal gevolgen. Zoals een toename van de productie van melkzuur (wat tot verkramping van spieren kan leiden), de stimulering van de zenuwcellen (waardoor men angstig en gejaagd wordt), en een verminderde afgifte van zuurstof naar de hersenen (het Bohr-effect). Wanneer de hersenen minder zuurstof krijgen, raken ze in paniek, en jagen de ademhaling nog verder omhoog.

Deze foto laat zien wat er met de opname van zuurstof door de hersenen gebeurt bij een hyperventilatie-aanval. Links iemand die normaal ademt (donkerrood, geel tot lichtblauw betekent dat er veel zuurstof door de hersencellen opgenomen zijn). Rechts dezelfde persoon na 1 minuut stevige hyperventilatie. Donkerblauw betekent dat de opname van zuurstof sterk gedaald is.

Hersenen die minder zuurstof ontvangen gaan minder goed functioneren (één van de redenen waarom ik gemerkt heb dat we met een groot aantal "mentale ziektes" kunnen werken, uiteenlopend van ADHD, concentratieverlies, duizeligheid tot aan depressie). Rustig nadenken wordt moeilijk, en de paniek kan nog sterker worden.

Hyperventilatie-aanvallen kunnen beangstigend zijn omdat je de controle over de ademhaling kwijtraakt. Soms ga je steeds sneller en dieper ademen, en kan je dit niet meer stoppen. Maar zolang ze niet te lang duren, is een hyperventilatie-aanval niet echt gevaarlijk. Ook al voelt het vaak afschuwelijk en kan je denken dat je een hartaanval hebt en dat je dood gaat.

Iemand die voor het eerst een hyperventilatie-aanval meemaakt, vlucht vaak naar de Eerste Hulp Post van het ziekenhuis, waar men hyperventilatie meestal snel herkent.

Wanneer de hyperventilatie-aanval doorgaat, en je erg veel koolzuurgas verliest, dan kan je flauwvallen. Dat is een soort "noodrem": de ademhaling wordt dan vanzelf weer rustig.

Buteyko's visie op hyperventilatie-aanvallen

Volgens Konstantin Buteyko ligt onder acute hyperventilatie (die hyperventilatie-aanvallen) altijd chronisch hyperventilatie. Mijn ervaring is ook dat de Controle Pauze bij deze mensen vaak erg laag is.

De Buteyko Methode is er op gericht de ademhaling stap voor stap rustiger te maken. Zo wordt de kans dat je (door stress, emoties, e.d.) in een echte hyperventilatie-aanval terecht komt, steeds kleiner. Wanneer de Controle

Ook leer je tijdens een cursus speciale oefeningen om een hyperventilatie-aanval op te vangen.