Wie was Konstantin Buteyko?

Konstantin Buteyko werd in 1923 in een klein dorpje bij Kiev (Oekraïne) geboren. Na de tweede wereldoorlog ging hij medicijnen studeren in Moskou.

Medische studie

Als medisch student raakte hij geïnteresseerd in het verband tussen ademhaling en gezondheid. Hij bestudeerde de ademhaling van gezonde en zieke mensen. Daarbij viel hem op dat veel zieke mensen zwaar ademen.

In 1952 studeerde Buteyko cum laude af. Hij begon in een ziekenhuis in Moskou te werken. En daar deed hij op een dag een verbazingwekkende ontdekking.

De ontdekking

Buteyko noemt 7 oktober 1952 als de dag waarop hij zijn belangrijkste ontdekking deed. Hij was aan het werk en stelde een diagnose bij een man die met de ambulance naar het ziekenhuis was gebracht.

Deze man ademde zwaar en hapte soms met open mond naar lucht. Buteyko's eerste indruk was dat hij met een benauwde astmapatiënt te maken had. Maar tot zijn verrassing had de patiënt geen astma, maar een zeer hoge bloeddruk.

Het jaar ervoor had Buteyko ontdekt dat hijzelf een extreem hoge bloeddruk had. Dus dit zette hem aan het denken: Kon er een verband zijn tussen een hoge bloeddruk en een zware, diepe ademhaling? Hij ging naar zijn kantoor, en probeerde zijn ademhaling rustig en klein te maken. Tot zijn verrassing merkte hij dat zijn bloeddruk wat omlaag ging en zijn hoofdpijn wegtrok.

Het geniale van Buteyko is dat hij zich afvroeg of het mogelijk zou zijn ziektes te genezen door de ademhaling te verminderen. Door te blijven experimenteren lukte het hem uiteindelijk zijn eigen bloeddruk te normaliseren.

Gesterkt door deze ervaringen begon hij stap voor stap met patiënten te werken. Hij hielp hen rustiger te ademen en keek welk effect dit had op hun ziekte. Hij merkte dat veel van zijn patiënten zich beter gingen voelen.

Eigen laboratorium (1958 - 1968)

Tegen het eind van de 50-er jaren kreeg Buteyko een eigen laboratorium, en gaf leiding over een team medische specialisten. Het laboratorium was uitgerust met de modernste apparatuur. Hiermee kon hij op een wetenschappelijke manier het verband bestuderen tussen de ademhaling, allerlei chemische processen in het lichaam en een aantal ziektes.

Op de foto zie je Buteyko (oranje cirkel) aan het werk. In de groene cirkel zie je één van de eerste Russische computers.

Dankzij Buteyko's onderzoek begrijpen we nu hoe een diepe ademhaling kan leiden tot een breed scala van ziektes en symptomen, zoals hoge bloeddruk, astma, allergie, angst, paniekaanvallen, longemfyseem, hooikoorts, slaap-problemen en hoofdpijn.

Een zware, diepe ademhaling noemen we chronische hyperventilatie.

Het vervelende van chronische hyperventilatie is dat de diagnose vaak óf helemaal niet, óf pas heel laat, gesteld wordt. Veel artsen (zelfs longartsen) hebben weinig aandacht voor hoeveeliemand ademt. Bij een longfunctietest meten ze bijvoorbeeld wel hoeveel lucht iemand in één uit seconde kan blazen, maar niet het MinuutVolume (de totale hoeveelheid lucht die in rust per minuut de longen in- en uitgeademd wordt). Niet kijken naar hoeveel iemand ademt is tamelijk bizar omdat ademen de belangrijkste functie van het lichaam is.

Buteyko gaf vele jaren leiding aan dit laboratorium. Ondertussen ontwikkelde hij zijn methode om chronische hyperventilatie te verminderen. Met veel succes.

Er bestaat ook een aardig Stripverhaal van Buteyko's ontdekking. Leuk om te lezen.

Erkenning voor de Buteyko Methode

Op een gegeven moment ontstond er stevige tegenwerking van het medische establishment dat zich bedreigd voelde door de successen van Buteyko. Het gevolg was dat in 1968 Buteyko's laboratorium gesloten werd.  Maar gelukkig had hij ongeveer 200 medische specialisten opgeleid om zijn behandelingsmethode toe te passen. Deze werkten in heel Rusland met zijn methode. En zo kreeg zijn methode, ondanks dat Buteyko's laboratorium gesloten was en hij zelfs werkloos thuis zat, steeds meer erkenning.

Uiteindelijk kreeg de Buteyko Methode in 1985 de erkenning die het verdiende, en werd het officieel erkend door het Russische Ministerie van Volksgezondheid.

Buteyko in het westen

De laatste jaren wordt de Buteyko Methode ook in de rest van de wereld steeds bekender.

Het begon allemaal in 1990, na de val van het ijzeren gordijn, toen een Australische zakenman op reis ging naar Moskou. Hij kreeg er een zware angina pectoris aanval (wat betekent dat de grote hartspier te weinig zuurstof krijgt) en werd in een ziekenhuis opgenomen. Er kwam een Buteyko Therapeut naast zijn bed zitten die ademhalingsoefeningen met hem deed. Hij genas, en terug in Sidney vroeg hij Konstantin Buteyko een therapeut naar Australië te sturen.

Deze therapeut, Alexander Stalmatski, kwam in oktober 1990 naar Australië. Hij concentreerde zich in het begin vooral op de behandeling van astma. Astma is een wijdverspreide ziekte in Australië. Er wordt geschat dat één op de 10 volwassenen en één op de vier kinderen astma heeft. Dankzij de goede resultaten werd de Buteyko Methode steeds bekender. Wil je Stalmatski "in actie" zien, bekijk dan de TV Documentaires.

Helaas heeft deze focus er wel toe geleid dat veel mensen denken dat de Buteyko Methode een "astma cure" is, wat ver bezijden de waarheid is. Te veel ademen is de oorzaak achter een groot aantal chronische ziektes. Buteyko heeft zelfs een lijst van meer dan 100 ziektes opgesteld.

Australisch onderzoek

Het Australische Astmafonds werd overstelpt met vragen en besloot in 1995 de Buteyko Methode te onderzoeken. Twee longartsen van het Mater Hospital in Brisbane hebben het onderzoek uitgevoerd.

Het onderzoek toont aan dat astmapatiënten die de Buteyko Methode leren toepassen, steeds minder last hebben van astma, en hun medicijngebruik drastisch verminderen. Kijk bij Medisch onderzoek voor de verbazingwekkende resultaten van dit onderzoek.

Na Australië, de rest van de wereld

De laatste jaren breidt de Buteyko Methode zich over de gehele wereld uit. Eerst naar Nieuw Zeeland (waar ik zelf de methode in 1999 leerde), en nu ook naar landen zoals Engeland, Hong Kong, Canada, de USA, Frankrijk, Ierland, Duitsland en Nederland.

Het patroon is steeds hetzelfde: De cursisten zijn enthousiast maar de medische wereld toont weinig interesse. Sommigen cursisten raken zo enthousiast dat ze de Opleiding tot Buteyko therapeut volgen omdat ze hun enthousiasme met anderen willen delen.

Het Buteyko Instituut Nederland verzorgt sinds 2000 Buteyko cursussen.

En er wordt in kranten en tijdschriften regelmatig geschreven over de Buteyko Methode. Ook wordt er soms op de TV aandacht aan de methode gegeven.

Kijk bij Buteyko in de Media voor voorbeelden hiervan.

Overlijden

Helaas is Konstantin Buteyko op 2 mei 2003 overleden. Hij heeft gelukkig nog meegemaakt dat zijn methode in het westen steeds meer erkenning krijgt, en heeft hieraan zelf ook een actieve bijdrage kunnen leveren. Op deze foto zie je hem in 2000 tijdens een Buteyko conferentie in Nieuw Zeeland. Hij zwaait vriendelijk naar je.